Mục đích, tác động của mua cổ phiếu quỹ

Trái với động thái bán ròng liên tiếp của nhà đầu tư ngoại, đẩy giá cổ phiếu lao dốc và chạm mức thấp trong nhiều năm trở lại đây, hàng loạt doanh nghiệp tận dụng cơ hội đăng ký mua cổ phiếu quỹ, trong khi nhiều cổ đông nội bộ, ban lãnh đạo cũng ra tay đăng ký mua "cứu" giá. Vậy mục đích và tác động của hành động mua cổ phiếu quỹ này ảnh hưởng như thế nào đến giá cổ phiếu trên thị trường? Hãy cùng TBKTSG số 13/2020 (số ngày 26/03/2020, trang 48-49) làm rõ vấn đề này nhé.

Theo TBKTSG số 13/2020 thì hoạt động giá cổ phiếu giảm sâu giai đoạn vừa qua đâu đó có tác động từ việc các CTCK bán giải chấp, nhiều nhà đầu tư chủ động tháo bớt margin bởi không ít các doanh nghiệp, cổ đông lớn, ban lãnh đạo đã cầm cố cổ phiếu doanh nghiệp để vay vốn ngân hàng, phục vụ các hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp hoặc chính bản thân. Hoặc không ít các doanh nghiệp phát hành trái phiếu cho ngân hàng với giá trị tài sản đảm bảo bằng chính cổ phiếu của doanh nghiệp. Như vậy, khi cổ phiếu lao dốc, những đối tượng này buộc phải bổ sung tiền ký quỹ. Nếu không muốn bị bán giải chấp, họ phải nộp thêm tiền vào tài khoản để đạt ngưỡng an toàn tối thiểu theo quy định. Đứng ở góc độ doanh nghiệp, cổ đông lớn hoặc ban lãnh đạo, thay vì nộp tiền ký quỹ bổ sung, họ có thể lựa chọn đăng ký mua vào cổ phiếu với số lượng lớn, vừa tăng tỷ lệ sở hữu, vừa tác động đến tâm lý tích cực lên thị trường để giá cổ phiếu tăng trở lại, thoát khỏi ngưỡng nguy hiểm.

Việc đăng ký mua cổ phiếu quỹ có ảnh hưởng tích cực đến giá cổ phiếu ngắn hạn để phần nào đó giải tỏa áp lực giải chấp khi các doanh nghiệp cầm cố cổ phiếu doanh nghiệp để vay vốn đầu tư. Việc mua cổ phiếu quỹ cũng giúp làm tăng EPS, thêm giá trị và hấp dẫn cho nhà đầu tư, cũng như bảo vệ doanh nghiệp trước nguy cơ thâu tóm.

Việc mua vào cổ phiếu quỹ cũng làm tối ưu hóa giá trị cho cổ đông khi cải thiện chỉ số EPS, tăng sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư. Những trường hợp này thường được các doanh nghiệp có nhiều tiền mặt nhàn rỗi, thay vì gửi ngân hàng lãi suất tiết kiệm không cao thì họ có thể tận dụng nhưng đợt giảm sâu đăng ký mua vào để đầu tư. Hoặc đó còn là cách bảo vệ doanh nghiệp khỏi thâu tóm...

Dù mục đích mua cổ phiếu quỹ là gì nhưng rõ ràng việc đăng ký mua cổ phiếu quỹ đã có những ảnh hưởng tích cực trước mắt lên giá cổ phiếu. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần đánh giá hiện thực hóa việc đăng ký mua cổ phiếu quỹ này thông qua lượng tiền mặt có được trong báo cáo tài chính gần nhất. Nếu lượng tiền mặt quá ít, thấp hơn giá trị lượng cổ phiếu quỹ đã đăng ký mua thì việc thực hiện là thiếu khả thi. Nhà đầu tư cũng có thể nhìn vào lịch sử giao dịch nội bộ với những lần đăng ký mua vào để đánh giá.